Viị Vua Cuối Cùng Nhà Mạc

Hỏi 15 triệu học sinh cả nước bất kỳ câu hỏi như thế nào về bài tập thừa nhận câu trả lời nhanh chóng, đúng mực và miễn giá tiền kết nối với chúng ta học sinh giỏi và đồng đội cả nước

Vũ An đếMạc Toàn(? – 1593; trị vì1592-1593) là vua sản phẩm công nghệ 6 và là vua cuối cùngnhà Mạcthời kỳNam Bắc triềutronglịch sử Việt Nam.

Bạn đang xem: Viị vua cuối cùng nhà mạc

Thân thế

Mạc Toàn là con trai thứ củaMạc Mậu Hợp<1>- vua trang bị 5nhà Mạc. Nguyên quán Mạc Toàn là fan xã Cao Đôi, thị trấn Bình Hà (nay là xóm Long Động, xóm Nam Tân, huyệnNam Sách, tỉnhHải Dương,Việt Nam).

Vua thời suy tàn

Mạc Toàn hiện ra và to lên khinhà Mạcđã suy yếu. Sau thời điểm ông thay phụ chínhMạc Kính Điểnmất (1580), chính sự của vua cha Mạc Mậu đúng theo càng đi xuống; về quân sự chiến lược không giữ được ưu vậy với quân phái nam triều bên Lê.

Sau các năm giao chiến thất bại, năm 1592, công ty Mạc bị quân phái nam triều tổng tiến công ra Thăng Long dưới quyền củaTrịnh Tùng. Sau 2 trận thảm bại lớn, cuối năm 1592, Mạc Mậu Hợp buộc phải mang gia quyến quăng quật chạy khỏi tởm thànhThăng Long. Mạc Toàn cũng trong số đó.

Ít thọ sau, quân phái mạnh triều bắt được Thái hậu – bà nội Mạc Toàn - giải về kinh sư. Khi đến sông bồ Đề, thái hậu họ Mạc do lo bi thiết mà chết.

Trong tình thay nguy cấp, Mạc Mậu hợp bèn truyền ngôi mang lại Mạc Toàn làm vua để giữ việc nước, thay đổi niên hiệu làVũ Annăm thiết bị nhất. Phiên bản thân Mạc Mậu phù hợp tự mình có tác dụng tướng. Mặc dù lúc đó thực trạng nhà Mạc không thể cứu vãn được nữa.Trịnh Tùngchia quân đánh những ngả, truy tìm bắt Mậu Hợp.

Đầu năm dương kế hoạch 1593, Mậu hợp bị Trịnh Tùng bắt được cùng chém ở nhân tình Đề.

Mạc Toàn lên ngôi lúc còn ít tuổi, lực lượng nhỏ tuổi yếu, ko được nhân vai trung phong ủng hộ. Vậy cô, ông cần ngầm trốn theo hoàng thân Mạc Kính chỉ mới xưng hiệu là Bảo Định, bản thân chỉ dùng hiệu làVũ An vương. Tuy nhiên đến ngày 14 mon giêng năm 1593, ông cũng bị quân Trịnh bắt được với đem chém đầu tại bến Thảo Tân cùng Mạc Kính Chỉ và các tông thất nhà Mạc.

Mạc Toàn chỉ xưng hiệu được vài tháng, ko rõ bao nhiêu tuổi, chỉ biết rằng vua phụ vương Mậu hòa hợp khi mất trước đó không lâu new 30 tuổi cùng ông gồm một bạn anh còn sống tới năm 1600.

Page 2

Nhà Mạc (Mạc triều1527-1592) là triều đại phong con kiến trong lịch sử vẻ vang Việt Nam, bắt đầu khi vua Mạc Thái Tổ lên ngôitháng 6 năm 1527 sau khoản thời gian giành được quyền lực tối cao từ tay vua Lê Cung Hoàng đơn vị Hậu Lê và kết thúc khi vua Mạc Mậu Hợp, bị quân đội Lê-Trịnh vì chưng Trịnh Tùng chỉ đạo đánh bại vào thời điểm cuối năm 1592 – tổng cộng là ngay sát 66 năm. Mặc dù nhiên, hậu duệ đơn vị Mạc như Mạc Kính Cung, Mạc Kính Khoan, Mạc Kính Vũ vẫn còn tiếp tục chống lại bên Hậu Lê thời kỳ trung hưng cho tận năm 1677<1> tại quanh vùng Cao Bằng. Thời kỳ 1527-1592 trong lịch sử vẻ vang Việt Nam có cách gọi khác là thời kỳ Nam-Bắc triều, do tổ chức chính quyền nhà Mạc chỉ thực thụ có quyền lực từ địa phận Ninh Bình thời nay trở ra, còn từ bỏ Thanh Hóa trở vào trên danh nghĩa bên trong tay các vua Lê - được phục dựng trở lại từ năm 1533.Nội chiến Lê-Mạc

Sau khi đơn vị Mạc vậy quyền, đã gồm một số vận động chống đối như ước viện bên Minh hoặc nổi lên nhưng gần như không thành. Chỉ cho đến khi nhà Hậu Lê tái lập thì chiến tranh quy mô new thực sự bắt đầu.

Nguyễn Kim khởi nghĩa, chúng ta Vũ cat cứ

Năm 1529, một võ tướng tá cũ của phòng Lê là Nguyễn Kim không thần phục công ty Mạc, vứt chạy vào miền núi Thanh Hoá cùng sang Ai Lao (Lào), tập thích hợp lực lượng kháng nhà Mạc. Năm 1533, Kim tra cứu một người tên là Lê Duy Ninh là con của vua Lê Chiêu Tông đưa lên ngôi trên khu đất Sầm Châu (Ai Lao), có nghĩa là vua Lê Trang Tông. Mặc dù các đơn vị sử học nghi ngại Duy Ninh chưa phải là nhỏ của vua Chiêu Tông vì chưng tuổi của Duy Ninh và Lê Chiêu Tông chênh nhau vượt ít.

Từ khi Trang Tông lên ngôi, nhiều sĩ phu, tướng lĩnh bắt đầu tập hợp mặt Nguyễn Kim để chống nhà Mạc. Năm 1540, Mạc Thái Tông chết. Thượng hoàng Mạc Đăng Dung lập cháu nội là Phúc Hải lên ngôi, tức là Mạc Hiến Tông. Năm sau, thượng hoàng Đăng Dung chết.

Năm 1543, quân công ty Lê về nước xâm chiếm Tây đô (Thanh Hoá). Hoạn quan bên Mạc là Dương câu chấp đầu hàng. Năm 1545, chấp nhất dâng dưa độc mang đến Nguyễn Kim, Kim ăn vào chết. Chấp Nhất quăng quật trốn về công ty Mạc. Con rể Nguyễn Kim là Trịnh Kiểm lên thay cầm cố quyền lãnh đạo quân đội.

Ở phía tây bắc, vùng Hưng Hoá (Tuyên Quang), anh em Vũ Văn Mật, Vũ Văn Uyên (Chúa Bầu) là thủ lĩnh vào vùng cát cứ ko thần phục đơn vị Mạc. Công ty Mạc vài lần có quân đánh tuy nhiên không diệt được bọn họ Vũ, sau lại đề nghị đối phó với khá nhiều biến cầm khác buộc phải buộc phải kê họ Vũ cát cứ. Họ Vũ sai tín đồ liên lạc theo về bên Lê trung hưng.

Mất Thăng Long

Mạc Mậu phù hợp từ bé dại lên ngôi, khi béo vẫn nhờ vào các hoàng phụ vương chính, không chú trọng vấn đề chính sự. Sau khi Mạc Kính Điển chết, bài toán trong bên cạnh đều mong đợi vào Mạc Đôn Nhượng cùng các tướng Nguyễn Quyện, Mạc Ngọc Liễn<4>, Bùi Văn Khuê. Uy núm quân Mạc suy sút nhiều và thường bị thảm bại trận.

Năm 1591, Trịnh Tùng lấy quân bắc tiến áp ngay cạnh thành Thăng Long. Đầu năm 1592, Mạc Mậu hợp chạy sang trọng Gia Lâm, thống suất thủy quân để gia công thanh rứa trên sông Nhị Hà cho các tướng giữ lại thành Thăng Long. Trịnh Tùng thúc quân tổng tiến công. Những tướng Mạc Ngọc Liễn, Bùi Văn Khuê, è cổ Bách Niên chảy vỡ bỏ chạy. Phục binh của Nguyễn quấn ở ước Dền ko kịp nổi dậy đã bị giết. Nguyễn quấn bị bắt<5>, hai bé tử trận. Quân Mạc chết rất nhiều.

Trịnh Tùng rút quân nòng cốt về. Mạc Mậu vừa lòng thu tàn quân án ngữ sông Nhị Hà, lại ham vẻ đẹp của vợ tướng Bùi Văn Khuê là Nguyễn thị Niên<6> nên ý muốn giết Khuê. Tháng 8 năm 1592, Khuê biết chuyện bèn đem quân hàng Lê, đúng theo binh với Trịnh Tùng đại phá quân Mạc.

Tháng 11 năm 1592, Trịnh Tùng lại tiến đánh Thăng Long. Mậu Hợp thất bại chạy về Kim Thành (Hải Dương). Thấy cầm cố nguy cấp, Mậu hợp lập bé là Toàn lên ngôi, từ mình làm cho tướng thống suất quân đội. Sau các trận đánh đẫm máu tại khu vực các tủ Nam Sách, Hạ Hồng, khiếp Môn vào thời điểm tháng 11 với 12 thì quân nhóm nhà Mạc chịu đựng tổn thất cực kỳ nặng nề. Mạc Mậu Hợp phải bỏ trốn mang lại huyện Phượng Nhãn, bị tóm gọn sống sau đó ít ngày cùng bị hành hình.

Kinh tế

Mạc Thái Tổ đã chuyển ra một số quy chế về ruộng đất gồm những: binh điền, lộc điền, quân điền, dựa trên những quy chế đã tất cả từ thời Hồng Đức (Lê Thánh Tông) hay việc cho đúc chi phí Thông Bảo.

Xem thêm: Em Hãy Nêu Cách Chèn Hình Ảnh Vào Văn Bản Câu Hỏi 846042, Em Hãy Nêu Cách Chèn Hình Ảnh Vào Văn Bản

Thời kỳ Mạc Thái Tông trị vì có thể coi là thời kỳ đỉnh cao của nhà Mạc. Cơ hội đó nhà Lê chưa trung hưng, toàn cõi vày nhà Mạc cai quản, cảnh thịnh vượng được các sử gia bên Lê - triều đại đối địch với đơn vị Mạc - soạn Đại Việt sử cam kết toàn thư, cần ghi nhận: "đêm ngủ không đóng cửa, ngoài đường không ai nhặt của rơi"<21>.

Nhưng từ khi Nguyễn Kim nổi dậy, cuộc chiến tranh nổ ra, non sông bị tàn phá, tài chính bị tác động nghiêm trọng. Chiến tranh liên miên đã làm cho đời sinh sống của người dân trở bắt buộc đói nghèo hơn. Ví dụ như năm 1572, sau khoản thời gian nhiều phen bị nạn loạn lạc thì tại tỉnh nghệ an lại phân phát dịch. Khâm định Việt sử Thông giám cưng cửng mục tất cả viết rằng: các huyện, đồng ruộng bỏ phí nhân dân đói khổ. Dịch lệ lại phân phát sinh, tín đồ chết đến quá nửa. Dân chúng xiêu giạt, hoặc tan tác vào Nam, ra Bắc. Trong cõi Nghệ An vắng vẻ vắng tanh.

Nhìn tổng thể, công ty Mạc gồm tư duy tài chính cởi mở, sớm nhìn thấy xu thế tiến bộ của bằng tay thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ và kinh tế tài chính hàng hóa; điều đó khác hẳn với cơ chế bảo thủ của nhà Lê. Nhà Mạc cai trị trong 65 năm đã chuyển vùng phía đông bắc giàu khỏe mạnh lên, về ngoại thương sẽ vươn tới thị trường các nước châu Á. Tuy nhiên, tài chính vẫn nhà yếu nhờ vào nông nghiệp theo thủ tục tiểu nông, tàn tích của cách tiến hành sản xuất Á Đông cùng chính sách gia trưởng với nền kinh tế tài chính manh mún, khiến mầm mống tư bạn dạng chủ nghĩa chớm phát sinh đã không phát triển được.

Nguyên nhân thất bại

Lực lượng phòng đối công ty Mạc, rõ ràng là lực lượng nhân danh nhà Lê, những người dân ủng hộ đơn vị Lê còn mạnh. Vấn đề chính thống chỉ bao gồm một vai trò tốt nhất định, vì chưng Nam triều tuyệt Bắc triều đều phải có lý lẽ của mình. Bắc triều mặc dù là người đi cướp ngôi, nhưng kể từ Lê Uy Mục, dân chúng đã ghét bỏ nhà Lê. Phái mạnh triều dù đã không còn uy tín tuy nhiên với một bộ phận nhân dân, tuyệt nhất là vùng "căn bản" quê hương nhà Lê (Thanh Hoá) trở vào còn nhớ công trạng đánh quân Minh của nhà Lê. Vì chưng đó, khi yếu tố bao gồm trị không nhập vai trò đưa ra quyết định thì vụ việc nhân sự đã quyết định.

Theo giáo sư Văn Tạo, về chính trị cùng kinh tế, tuy nhà Mạc đã khiến quốc gia giàu táo bạo lên trong thời kỳ đầu, nhưng địa bàn hoạt động vui chơi của nhà Mạc bị bó hẹp, kẹp thân một bên là nước bự Trung Quốc, một bên là nam giới triều trỗi dậy cùng bốn tưởng "hoài Lê", không có điều kiện không ngừng mở rộng như các chúa Nguyễn ngơi nghỉ phía phái mạnh sau này<38>.

Bản thân những tập đoàn phòng Mạc đã bao hàm chính sách phù hợp và lực lượng nhân sự đủ năng lực để đối phó với bên Mạc buộc phải trong một thời gian dài nam triều tại vị trước những cuộc tấn công của nhà Mạc. Thời hậu kỳ (sau khi Mạc Kính Điển chết), bên Mạc không còn lực lượng nhân sự đủ mạnh, độc nhất là vua Mạc Mậu thích hợp không đủ năng lực và phạm phải sai lạc nên đã lose về quân sự. Vào cuộc mặt trận kỳ đó, lúc đã thảm bại về quân sự chiến lược thì chủ yếu trị ở trong nhà Mạc cũng trở thành yếu núm trước khẩu hiệu "phù Lê" cùng nhà Mạc thành kẻ chiến bại cuối cùng.

Page 3

Mạc Phúc Nguyên(? -1561, trị vì1546-1561) hayMạc Tuyên Tônglà vua trang bị tưnhà Mạctronglịch sử Việt Nam, sinh sống ngôi tự năm1546đến1561, trị vì 15 năm. Ông là người xã Cao Đôi, huyện Bình Hà (nay là buôn bản Long Động, làng Nam Tân, huyện Nam Sách), tỉnhHải Dương,Việt Nam.

Tiểu sử

Mạc Phúc Nguyên là đàn ông củaMạc Hiến Tông, cháu nội củaMạc Thái Tông. Năm Bính Ngọ (1546) Mạc Phúc Hải lâm dịch mất vào ngày 8 mon 5, Mạc Phúc Nguyên lên chũm khi còn nhỏ tuổi tuổi. Tất cả các bước triều thiết yếu đều trông cậy vào chú ruột là Khiêm vươngMạc Kính Điển.

Thiếu đế thời loạn chiến lạc

Binh phát triển thành Phạm Tử Nghi

Giữa cơ hội Mạc Hiến Tông mới mất,Lê Trang Tôngđược sự phò trợ củaTrịnh Kiểmđang tạo lại vấn đề binh đao thì vào triều Mạc lại nảy sinh sự bất hòa. Tướng mạo Tứ Dương HầuPhạm Tử Nghibàn:

“Trong dịp nước còn loạn lạc đề nghị lập vua mập tuổi là Mạc chủ yếu Trung<1>”

Nhưng những người trong tông tộcnhà Mạckhông nghe theo, Mạc Kính Điển và đại thầnNguyễn Kínhcũng không ưng thuận. Không được toại nguyện, Phạm Tử Nghi sinh lòng khác, kín đáo họp một số trong những tướng thao tác phản loạn. Mạc Phúc Nguyên được Mạc Kính Điển đưa đi lánh về miền Đông, Nguyễn Kính và Mạc Kính Điển lại bắt buộc đem quân về cứu vớt Phúc Nguyên. Phạm Tử Nghi phải rút khỏi kinh đô đemMạc thiết yếu Trungvề chỉ chiếm cứ vùng Hoa Dương phủ Tiên Hưng với lập bao gồm Trung lên ngôi tuy nhiên không được văn võ thuận theo. Mạc Kính Điển, Nguyễn Kính tiếp tục đuổi đánh Tử Nghi mấy trận không xong, Mạc Phúc Nguyên không nên Phụng Quốc côngLê Bá Lyhợp binh cùng Kính Điển tấn công Tử Nghi. Phạm Tử Nghi thua trận phải tháo chạy ra An Quảng. Sau thời điểm thất ráng Mạc chủ yếu Trung phải đem gia quyến và thuộc cấp chạy sangLưỡng Quảngvà an cư ở Thanh Viễn.

Năm 1548, Lê Trang Tông chết,Trịnh Kiểmđưa Lê Trung Tông nhỏ của Trang Tông lên nối nghiệp nghỉ ngơi Thanh Hoa với lấy niên hiệu Thuận Bình máy nhất, tức là vua Lê Trung Tông.

Năm 1549, Mạc chính Trung chạy sang Trung Quốc, tự thừa nhận mình là fan thừa kế ngôi vị đúng theo pháp. Nhà Minh ngờ vực Mạc Tuyên Tông chưa phải dòng dõi Mạc Thái Tổ bắt buộc sai sứ gửi thư sang hỏi. Mạc Kính Điển thuộc Lê Bá Ly hộ vệ Mạc Tuyên Tông lên ải Trấn Nam chạm mặt sứ nhà Minh. Quan bên Minh trên Lưỡng Quảng thuận tình công dấn Mạc Tuyên Tông<2>.

Sau Tử Nghi lại đem chủ yếu Trung quay về Yên Quảng định tiến công Đông Kinh. Năm 1551, Mạc Kính Điển có quân đi dẹp Phạm Tử Nghi, không nên kẻ bên dưới quyền lừa bắt được Tử Nghi đem chém. Mạc chính Trung bỏ chạy sangTrung Quốcvà bị giết. Có thuyết nói Tử Nghi chết về mình người Minh.

Vụ ly khai của hai nhà Lê, Nguyễn

Phạm Quỳnh, Phạm Giao là bạn được Mạc Kính Điển tin dùng<3>, thấyLê Bá Lylập công to và cũng khá được Kính Điển trọng dụng, bao gồm thanh vậy cho nên Phạm Quỳnh, Phạm Giao lấy lòng ganh tỵ, dèm pha nhằm Kính Điển khỏi tin dùng Bá Ly. Tuy nhiên vốn là tín đồ trung nghĩa Mạc Kính Điển hoài nghi lời dèm, Phạm Quỳnh, Phạm Giao lại mang ý sàm pha với Mạc Tuyên Tông. Tuyên Tông còn nhỏ tuổi tuổi, tin theo lời phụ thân con Phạm Quỳnh.

Tháng hai năm 1551, ngày 12 Phạm Quỳnh, Phạm Giao trường đoản cú ý đem quân vây đánh Lê Bá Ly cơ mà bị Lê Bá Ly liên kết với thông gia Nguyễn Thiến tiến công bại. Mạc Phúc Nguyên bèn mang lại quân tiếp ứng tấn công Lê Bá Ly. Lê Bá Ly một mặt đến quân kháng cự với đơn vị vua tuy nhiên một mặt dưng sớ tâu lên bên vua là không giám có sự mưu phản, tuy nhiên Mạc Phúc Nguyên ko tin. Vày vậy, Lê Bá Ly tức giận, cùng mái ấm gia đình Nguyễn Thiến mang quân về Thanh Hoa đầu mặt hàng Lê Trung Tông. Trung Tông vui tươi liền phong Lê Bá Ly tước Phụng Quốc công. Công ty Mạc bị mất một lúc nhiều tướng giỏi là phụ thân con Lê Bá Ly - Lê xung khắc Thận, phụ thân con Nguyễn hoán vị -Nguyễn Quyện, Nguyễn Miễn.

Giằng co với quân Lê - Trịnh

Tháng 5 năm 1552 Lê Trung Tông lại không nên Thái sư Trịnh Kiểm xuất quân tiến công Phúc Nguyên, Phúc Nguyên cần bỏ ghê thành rút về Kim Thành. Lê Bá Ly thấy rứa Phúc Nguyên đã sút dâng sớ xin đón Trung Tông về Đông Đô, dẫu vậy Trịnh Kiểm lượng mức độ thấy không thể chiến hạ nổi Phúc Nguyên buộc phải không thuận theo lối bàn của Lê Bá Ly. Chiến hạ được trận đánh tuy nhiên Trung Tông lại lui binh về Thanh Hoa. Phúc Nguyên chỉ chiếm lại Đông Đô cơ mà vẫn đóng ở tình nhân Đề cùng sai Kính Điển đóng góp ở lặng Mô và những tướng khác trấn giữ những trấn: sơn Nam, đánh Tây. Phúc Nguyên xuống chiếu cấm những quan quân ở hầu như vùng ko được nhiễu dân nên xấp xỉ vẫn yên, kỷ cưng cửng lại đúng đắn. Thấy cõi bờ đang yên, năm 1555 Phúc Nguyên lại không đúng Mạc Kính Điển đem quân vào Thanh Hoa liên tục đánh Trung Tông nhưng lại không thắng lại rút quân về.

Năm 1556 Lê Trung Tông chết, Thái sư Trịnh Kiểm đưa Lê Anh Tông lên ngôi.

Năm 1557 Phúc Nguyên lại saiMạc Kính Điểnđánh Thanh Hoa, năm này Lê Bá Ly gầy chết, Thiệu Quốc côngNguyễn Thiếncũng chết, đàn ông làNguyễn Quyện, Nguyễn Miễn mang quân về sản phẩm Mạc. Mạc Tuyên Tông phong tước đoạt hầu cho hai anh em Nguyễn Quyên với sai cùng đi tiến công Lê Anh Tông.

Từ khiLê Anh Tônglên ngôi, Trịnh Kiểm liên tiếp xuất quân cản lại nhà Mạc suốt từ 1557-1564. Trong lúc này Mạc Phúc Nguyên uy thế có yếu rộng so với thế lực Lê – Trịnh, quân Lê – Trịnh đã chiếm lại được nhiều vùng trong phòng Mạc tuy vậy vẫn chưa dám vào khiếp đô bởi vì nhà Mạc có giảm về vậy và lực tuy vậy chưa đến cả chỉ tiêu cực đối phó mà nhiều phen Mạc Kính Điển xuất quân tiến công vào tận Thanh Hoa, bao gồm trận Mạc Phúc Nguyên thân bao gồm đốc xuất binh mã và các trận win lớn.

Hoàng đế yểu mệnh

Trong khi không phân chiến hạ bại thì tháng 12 năm 1561, Mạc Phúc Nguyên bệnh tật đậu mùa vàqua đời, không rõ từng nào tuổi. Ông được truy tôn là Tuyên Tông Duệ hoàng đế.

Xem thêm: Giải Toán 6 Bài: Số Phần Tử Của Tập Hợp H = {0; 1; 2;...; 99} Là

Mạc Phúc Nguyên sinh sống ngôi được 15 năm, sinh được người nam nhi duy độc nhất làMạc Mậu Hợp. Lúc ông mất, Mậu Hợp bắt đầu lên 2 tuổi (sinh tháng 2 năm 1560) lên ngôi, từ bây giờ triều bao gồm vẫn do Mạc Kính Điển cùng Mạc Đôn Nhượng phụ tá. Mậu vừa lòng lên ngôi rước niên hiệu là Thuần Phúc lắp thêm nhất.

Gia quyến

Ngoài hoàng thái tử Mạc Mậu Hợp, chính sử ko ghi dấn thêm bạn con nào khác của Mạc Tuyên Tông.Đại Việt sử cam kết toàn thưxác định ông có ít nhất hai tín đồ vợ: