Cơ Chế Điều Hòa Thân Nhiệt

  -  
*
*

*

*


*

SINH LÝ HỌC ĐIỀU HOÀ THÂN NHIỆT

I. Đại cương

Người thuộc loại động vật hoang dã hằng nhiệt. Họ thường điều hoà ánh sáng trung chổ chính giữa của khung hình trong một khoảng hẹp bao quanh 37oC khi tiếp xúc với cùng 1 khoảng thay đổi nhiệt phạm vi của môi trường.

Bạn đang xem: Cơ chế điều hòa thân nhiệt

Một tín đồ không mặc áo quần rất có thể tiếp xúc với nhiệt độ độ môi trường thiên nhiên từ phải chăng là 12,8oC mang lại cao là 54,5oC trong bầu không khí khô nhưng vẫn bảo trì được thân nhiệt trong vòng 36,1-37,8oC. Ở nhiệt độ 40-41oC, con người có thể dung nạp chỉ trong một thời gian ngắn. Lúc thân nhiệt từ 42oC trở lên, xảy ra sự giáng hoá nhanh chóng của protein trong tế bào cùng dẫn cho tử vong.

Tất cả các phản ứng tế bào, sinh hoá cùng enzyme đều dựa vào nhiệt độ. Bởi thế, sự điều hoà thân nhiệt về tối ưu là quan trọng cho các hoạt động sinh lý ở động vật hoang dã hằng sức nóng .

II. Thân sức nóng

1. Nhiệt độ trung tâm

Là nhiệt độ độ những phần sâu trong khung người như gan, não và các tạng ... , còn được gọi là nhiệt độ phần lõi cơ thể. ánh nắng mặt trời trung tâm bình thường nằm trong giới hạn từ 36-37,5oC cơ mà hay chạm mặt nhất là 36,5-37oC. Bao gồm 3 giải pháp đo nhiệt độ trung vai trung phong :

- Đo nghỉ ngơi trực tràng : ánh sáng đo ở trực tràng với độ sâu chuẩn là 5-10 centimet được xem là tiêu biểu cho ánh nắng mặt trời trung tâm.

- Đo ở miệng (dưới lưỡi) : thấp hơn ở trực tràng khoảng tầm 0,4-0,6oC.

- Đo ở hõm nách : thấp hơn ánh nắng mặt trời trực tràng khoảng tầm 0,65oC.

2. ánh sáng ngoại vi

Là ánh sáng của domain authority và tổ chức triển khai dưới da, có cách gọi khác nhiệt độ phần vỏ cơ thể.

Nhiệt độ này chuyển đổi theo từng vị trí trên khung hình và theo ánh nắng mặt trời môi trường. Ở nhiệt độ phòng (24-25oC), ánh sáng da vùng đầu, ngực, bụng là 35oC; vùng cánh tay và ống chân là 31oC; vùng bàn tay, bàn chân là 29oC.

3. Những yếu tố tác động đến thân nhiệt

3.1. Vận cơ

Có thể làm cho tăng nhiệt độ trung trọng điểm lên 2oC hoặc hơn. Nhiệt độ trực tràng hoàn toàn có thể lên mang lại 38,5-40oC lúc lao động thể lực nặng, lên tới mức 41oC khi vận cơ quá mức cho phép và kéo dài.

3.2. Nhịp sinh học tập (nhịp ngày đêm)

Thân nhiệt sút tối thiểu vào ban tối khi sẽ ngủ cùng tăng vơi vào sáng sủa sớm. Thân nhiệt đạt buổi tối đa vào buổi chiều. Mức thay đổi nhiệt độ trong ngày là khoảng chừng 1oC.

3.3. Chu kỳ kinh nguyệt cùng thai kỳ

Thân nhiệt độ sau ngày rụng trứng hoàn toàn có thể tăng hơn trước đây ngày rụng trứng khoảng 0,3-0,5oC. đầy đủ tháng cuối bầu kỳ, thân nhiệt có thể tăng thêm 0,5-0,8oC.

3.4. Tuổi

Trẻ em thông thường có thân nhiệt cao hơn người to do tăng các hoạt động vật lý lẫn gửi hoá. Trẻ em sinh non, trẻ em sơ sinh và người già đều phải có thân nhiệt không ổn định.

3.5. Bệnh lý

Tăng thân nhiệt bao gồm thể gặp mặt trong lây truyền trùng, cường gần kề hoặc u con đường thượng thận... Giảm thân nhiệt gồm thể chạm mặt trong bệnh tả thể lạnh ngắt hoặc suy giáp.

III. Quá trình sinh nhiệt

Nhiệt là thành phầm phụ của chuyển hoá. Có các loại sinh nhiệt tiếp sau đây :

- gửi hoá các đại lý ở phần đa tế bào.

- đưa hoá tăng lên do teo cơ, bao gồm cả run.

- đưa hoá tăng thêm do công dụng của thyroxin (và một ít vị hormone tăng trưởng cùng testosterone) trên tế bào.

- đưa hoá tăng lên do tác dụng của epinephrine, norepinephrine với kích mê say giao cảm bên trên tế bào.

- đưa hoá tăng lên do sự tăng ánh nắng mặt trời của thiết yếu tế bào.

Như vậy, quy trình sinh nhiệt là quá trình hoá học.

IV. Quy trình thải nhiệt

Hầu không còn lượng nhiệt ra đời trong khung hình được tạo ra thành từ những cơ quan nghỉ ngơi sâu như gan, não, tim với cơ (khi tất cả vận cơ). Rồi thì nhiệt được vận chuyển mang đến da là nơi có thể thải nhiệt vào môi trường xung quanh xung quanh. Quy trình thải sức nóng là một quá trình vật lý.

1. Kết cấu của khung người thuận lợi với tác dụng điều nhiệt

1.1. Lớp phương pháp nhiệt

Bao có da và tổ chức triển khai dưới da, trong đó mỡ là chất biện pháp nhiệt rất tốt vì độ dẫn nhiệt của chính nó chỉ bằng 1/3 các tổ chức khác.

Lợi điểm của lớp bí quyết nhiệt là nó giúp gia hạn nhiệt độ trung tâm trong lúc nhiệt độ da rất có thể bị xuống rẻ theo ánh nắng mặt trời môi trường.

1.2. Loại máu với nhiệt tự phần lõi mang lại da

Có các mạch máu xuyên thẳng qua lớp giải pháp nhiệt và phân loại chằng chịt ngay gần kề dưới khía cạnh da. Đặc biệt đặc trưng là các búi tĩnh mạch um tùm ngay bên dưới da.

Các kết cấu mạch này còn có khả năng đổi khác lưu lượng máu rất lớn. Từ địa điểm không để máu tan qua mang đến mức có thể cho qua 30% lưu lượng tim. Lưu lại lượng mẫu máu chịu đựng sự tinh chỉnh và điều khiển của hệ thần tởm giao cảm.

2. Các phương thức thải nhiệt nghỉ ngơi da

2.1. Sự phản xạ nhiệt

Sự mất nhiệt vì chưng bức xạ là việc mất nhiệt bên dưới dạng những tia hồng ngoại, thuộc một số loại sóng năng lượng điện từ. Một bạn không mang áo quần, ở ánh nắng mặt trời phòng, tất cả lượng sức nóng mất bằng phương pháp bức xạ chiếm 60%.

2.2. Dẫn nhiệt độ trực tiếp

Là sự tải nhiệt từ domain authority sang các vật xúc tiếp có ánh sáng thấp hơn như là ghế, giường, mặt sàn nhà ... Sự mất nhiệt bằng cách này chỉ chiếm 3% ở ánh nắng mặt trời phòng.

2.3. Dẫn nhiệt đối lưu

Là sự tải nhiệt đối lưu từ khung hình sang ko khí. Ở ánh nắng mặt trời phòng, sự mất nhiệt vào không khí bởi đối lưu chiếm phần 15%.

2.4. Cất cánh hơi nước

Bay hơi là cách làm thải nhiệt quánh biệt tác dụng cho cơ thể khi nhiệt độ độ môi trường thiên nhiên cao hơn nhiệt độ da. Một gram nước cất cánh hơi xung quanh da sẽ lấy đi 0,58 kcal nhiệt. Phương thức bay hơi giúp thải 22% lượng nhiệt độ trong điều kiện nhiệt độ phòng. Cơ thể có 2 loại bay hơi nước là :

- cất cánh hơi không cảm thấy : Đó là sự việc bay tương đối qua domain authority và mặt phẳng hô hấp, khoảng chừng 450-700 ml/ngày. Sự bay hơi này sẽ không thể kiểm soát bởi khối hệ thống điều nhiệt.

Xem thêm: Dàn Ý Bài Viết Số 6 Lớp 9 : Đề 1 → Đề 2 (18 Mẫu), Lập Dàn Bài Cho Bài Tập Làm Văn Số 6 Lớp 9

- cất cánh hơi những giọt mồ hôi : Trong đk nóng hoặc vận cơ mạnh, tuyến những giọt mồ hôi sẽ bài trừ nhiều mồ hôi. Mồ hôi sau khi được máu ra nên được cất cánh hơi thì mới có tác dụng chống nóng. Vì chưng vậy, trong điều kiện khí hậu nóng, nếu nhiệt độ cao sẽ rất khó chịu. Trong điều kiện cực kì nóng, những giọt mồ hôi có thể được bài tiết 1,5 lít/giờ. Sự cất cánh hơi mồ hôi hữu ích là làm cho thải nhiệt nhanh nhưng hoàn toàn có thể làm cho khung hình mất nước với muối.

V. Nguyên lý điều nhiệt

Nhiệt độ khung hình được điều hoà bởi nguyên lý feedback thần kinh.

1. Tư tưởng về điểm chuẩn (set-point)

Điều hoà thân nhiệt độ là quá trình khung hình điều chỉnh, cân đối cường độ sinh nhiệt với thải nhiệt làm sao để cho nhiệt độ trung tâm bảo trì gần điểm chuẩn 37oC. Khi nhiệt độ khung hình tăng cao hơn nữa mức này, tốc độ thải nhiệt cao hơn nữa sinh nhiệt để đưa thân nhiệt độ trở về 37oC. Ngược lại, khi thân nhiệt giảm dưới điểm chuẩn, vận tốc sinh sức nóng sẽ cao hơn thải nhiệt.

2. Những nơ-ron vùng trước chéo cánh thị giác-dưới đồi trước

Vùng trước chéo thị giác-dưới đồi trước có tương đối nhiều nơ-ron nhạy cảm nóng với một không nhiều nơ-ron mẫn cảm lạnh. Phần đông nơ-ron này có tính năng như những cảm ứng nhiệt để kiểm soát điều hành thân nhiệt.

Khi vùng này bị kích thích hợp nóng sẽ gây nên tăng tiết mồ hôi và giãn mạch domain authority giúp phòng nóng, bên cạnh đó các quá trình sinh nhiệt cũng trở thành ức chế. Vì chưng vậy, nó cũng được xem là một trung chổ chính giữa điều nhiệt.

3. Các receptor nhiệt ngơi nghỉ da cùng tổ chức

Các receptor nhiệt nghỉ ngơi da bao gồm receptor nhận cảm ổm và nóng, trong các số ấy receptor thừa nhận cảm lạnh nhiều hơn nữa gấp 10 lần.

Các receptor nhiệt còn tra cứu thấy ở các tổ chức bên trong cơ thể như tuỷ sống, vùng bụng với quanh tĩnh mạch lớn. Nó cũng phát hiện tại lạnh là công ty yếu. Tuy nhiên khác cùng với receptor làm việc da, nó xúc tiếp với nhiệt độ trung trung ương hơn là ánh nắng mặt trời ngoại vi.

4. Vùng dưới đồi sau - Tích hợp các tín hiệu

Các biểu thị nhận cảm nhiệt nước ngoài biên thâm nhập điều nhiệt đa số là thông qua vùng bên dưới đồi. Vùng mà những tín hiệu này kích thích nằm ở phía hai bên rìa của vùng dưới đồi sau. Các tín hiệu nhiệt trung ương từ vùng trước chéo cánh thị giác-dưới đồi trước cũng khá được truyền về vùng bên dưới đồi sau. Tại đây, toàn bộ các dấu hiệu nhận cảm sức nóng được tổng thích hợp lại để điều hành và kiểm soát quá trình sinh nhiệt với giữ nhiệt độ của cơ thể giúp điều hoà thân nhiệt.

5. Các cơ chế đáp ứng

Khi các trung trung khu điều sức nóng của vùng bên dưới đồi phát hiện tại được thân sức nóng quá lạnh hoặc thừa lạnh, nó sẽ điều khiển và tinh chỉnh các quy trình sinh nhiệt cùng thải nhiệt sao cho thích hợp.

5.1. Cách thức chống nóng

- Giãn mạch da : rất có thể xảy ra ở những vùng của khung hình làm domain authority đỏ ửng. Giãn mạch xảy ra do sự khắc chế trung trọng điểm giao cảm (gây co mạch) sống vùng bên dưới đồi sau.

- cất cánh hơi các giọt mồ hôi : lúc nhiệt độ cơ thể cao rộng 37oC, vận tốc thải sức nóng do bay hơi những giọt mồ hôi sẽ tăng nhanh. Sự bài bác tiết những giọt mồ hôi được điều khiển bởi thần ghê giao cảm (nơ-ron giao cảm này máu acetylcholine thay vì chưng norepinephrine).

- sút sinh sức nóng : Ức chế sự run cơ với sự sinh nhiệt độ hoá học.

5.2. Nguyên lý chống lạnh

- co mạch domain authority : do trung trọng tâm giao cảm sinh hoạt vùng dưới đồi sau bị kích thích. Co mạch có tác dụng giảm mức mang nhiệt tự trung tâm cơ thể ra da phải giảm thải nhiệt.

- phản xạ dựng lông : Kích say mê giao cảm gây nên phản xạ dựng lông có giá trị kháng lạnh làm việc loài thú. Con bạn không thể dựng lông tuy nhiên khi lạnh sẽ sở hữu hiện tượng sởn da gà. Hiện tượng lạ này không tồn tại giá trị phòng lạnh, nó là lốt tích của phản xạ dựng lông.

- Tăng sinh nhiệt độ :

+ Run cơ : được điều khiển bởi trung vai trung phong run cơ nằm tại vị trí sau vùng bên dưới đồi. Thông thường nó bị ức chế bởi các tín hiệu từ bỏ vùng trước chéo cánh thị giác-dưới đồi trước tuy thế trở nên vận động khi nhận dấu hiệu lạnh từ bỏ da và tuỷ sống.

+ Sinh nhiệt hoá học do công dụng giao cảm : sự kích say mê giao cảm hoặc norepinephrine với epinephrine trong máu rất có thể làm tăng ngay lập tức vận tốc chuyển hoá tế bào. Đó là sự sinh sức nóng hoá học, xẩy ra do tính năng khử tuy vậy hành quy trình phosphoryl hoá-oxy hoá, công dụng là chỉ tạo nhiệt nhưng mà không có mặt ATP. Sự sinh sức nóng hoá học còn liên quan nghiêm ngặt với một nhiều loại mỡ nâu chịu sự đưa ra phối của thần khiếp giao cảm.

+ Sinh nhiệt độ hoá học vì tăng ngày tiết thyroxine : thyroxine làm tăng sinh nhiệt độ hoá học bởi tăng gửi hoá tế bào. Vào thực nghiệm, người ta nhận ra sự tăng đưa hoá này không xảy ra ngay mà phải bắt buộc vài tuần nhằm tuyến tiếp giáp phì đại và tiết nồng độ thyroxine say đắm ứng. Sự đáp ứng của đường giáp đối với lạnh ở tín đồ vẫn chưa được biết thêm rõ. Tuy nhiên, những người dân vùng địa cực tất cả chuyển hoá cơ bạn dạng cao bất thường.

VI. Một số rối loàn thân nhiệt

1. Sốt

Sốt là tâm trạng tăng thân nhiệt xảy ra do điểm chuẩn bị nâng lên rất cao hơn bình thường. Lúc đó, các thỏa mãn nhu cầu tăng thân nhiệt xuất hiện và chuyển thân nhiệt tạo thêm bằng điểm chuẩn chỉnh mới gây ra sốt.

Chất gây sốt ngoại sinh bao gồm các sản phẩm giáng hoá, chất độc của vi khuẩn hoặc cục bộ một vi sinh vật.

Chất gây sốt nội sinh là những cytokin được tiết ra từ bạch huyết cầu mono, đại thực bào, bạch cầu hạt trung tính, bạch huyết cầu lympho... Các chất gây sốt nội sinh thường được huyết ra khi các tế bào bên trên thực bào hoặc dấn diện các chất gây sốt ngoại sinh. Chất gây nóng nội sinh thường chạm chán là interleukin-1. Interleukin-1 cửa hàng nơ-ron vùng bên dưới đồi tiết prostaglandin E2, và chủ yếu chất này đã tác động ảnh hưởng làm tăng điểm chuẩn chỉnh của vùng dưới đồi. Bản thân nội độc tố vi trùng cũng có thể trực tiếp tạo tăng tạo prostaglandin E2 làm việc vùng bên dưới đồi.

Khi bước đầu cơn sốt sẽ sở hữu được các thể hiện như ớn lạnh, co mạch, run. Lúc hết cơn sốt thì giãn mạch, ra mồ hôi.

2. Say nóng

Là tình trạng tăng thân nhiệt lúc nhiệt độ môi trường quá cao, quá quá khả năng thải nhiệt. Nếu môi trường thiên nhiên không khí khô và tất cả gió đối giữ thì thải nhiệt độ do cất cánh hơi còn thuận lợi. Nếu độ ẩm 100% thì với ánh sáng không khí 34oC đã có thể làm tăng thân nhiệt.

Khi bị say nóng, thân nhiệt lên đến 40,5-42oC. Triệu chứng là hoa mắt, choáng váng, da nóng với đỏ, rất có thể mê sảng với bất tỉnh. Nặng thì gồm thêm sốc tuần hoàn.

Say nắng là một trong những dạng của say nóng bao gồm thêm tia phản xạ của phương diện trời.

3. Sự xúc tiếp của khung hình với môi trường xung quanh cực lạnh

Một người bị rơi vào cảnh nước có băng trong tầm 20-30 phút đang chết bởi vì rung thất, ngừng tim. Lúc đó, thân nhiệt giảm xuống còn 25oC.

Khi thân nhiệt giảm đi dưới 34oC thì năng lực điều sức nóng của vùng bên dưới đồi sẽ ảnh hưởng suy yếu với khi thân nhiệt độ còn 29oC kỹ năng này sẽ ảnh hưởng mất trả toàn. Đầu tiên, nàn nhân sẽ ảm đạm ngủ và tiếp đến là hôn mê.

- rét mướt cóng : đông đảo phần thân thể phơi ra lạnh hoàn toàn có thể bị đông lại điện thoại tư vấn là lạnh lẽo cóng, hay chạm chán ở dái tai, đầu ngón tay, chân. Rất có thể đưa mang đến tổn thương vĩnh viễn là hoại tử.

Xem thêm: Giải Vật Lý Lớp 9 Bài 44 Vật Lí 9: Thấu Kính Phân Kì, Thấu Kính Phân Kì

- Giãn mạch do lạnh : khi nhiệt độ tổ chức giảm xuống mức có thể gây đông, mạch máu đùng một phát giãn ra biểu thị bằng đỏ da. Hiện tượng này giúp bảo đảm an toàn khỏi bị rét cóng.